Μαγνητοσκοπημένη συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών

Το Σάββατο 12 Ιουνίου, ο Μανώλης Καλομοίρης «συναντά» τον Νίκο Σκαλκώτα

Κατά τη διάρκεια της ζωής τους όχι μόνο δεν υπήρξαν φίλοι, αλλά σύμφωνα με έγκυρες πηγές δε συμπαθούσαν ο ένας τον άλλον. Τις πολυεπίπεδες διαφορές τους δεν μπόρεσε να γεφυρώσει το κοινό τους πάθος για τη σύνθεση.

Χαρακτηριστική η ρήση του θεμελιωτή της Εθνικής Μουσικής Σχολής Μανώλη Καλομοίρη: «Δυστυχώς από το Κοντσέρτο του κυρίου Σκαλκώτα δεν κατάλαβα τίποτε».

Στη συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, Ελληνική Επανάσταση ΙΙΙ, ο Μανώλης Καλομοίρης συναντά τον κύριο εκπρόσωπο του Μουσικού Μοντερνισμού στην Ελλάδα, μέσα από δύο γραπτά- σταθμούς. Στον πυρήνα τους, η ελληνικότητα και το καλλιτεχνικό όραμα καθενός, δοσμένα μέσα από τις διαφορετικές, αλλά και τόσο γοητευτικές, μουσικές γλώσσες που ανέπτυξαν.

Η βραδιά ανοίγει με το πηγαία ρομαντικό Συμφωνικό Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα – κορυφαίο έργο του Μανώλη Καλομοίρη για το όργανο. Σολίστ, ο καταξιωμένος Τίτος Γουβέλης, ο οποίος εγγυάται υψηλού επιπέδου ερμηνεία για αυτή την ακραία δεξιοτεχνική, κοπιώδη πιανιστική γραφή.

Ακολουθούν πέντε από τους 36 Ελληνικούς Χορούς του Νίκου Σκαλκώτα, σύνθεση - καρπός της μελέτης του πάνω στη δημοτική μουσική, που κρατά την ουσία, μπολιάζοντάς τη με το προσωπικό του ιδίωμα.

Μαγνητοσκοπημένη συναυλία – Η παρακολούθηση είναι δωρεάν.

Το σχόλιο του σολίστ

Το Συμφωνικό Κοντσέρτο για πιάνο και Ορχήστρα του Καλομοίρη είναι ένα από τα πιο σημαντικά και επικά του έργα, κατά τη γνώμη μου ένα από τα πιο ενδιαφέροντα. Χαρακτηριστικό δείγμα της Εθνικής Μουσικής Σχολής για πολλούς λόγους. Ο πιο προφανής είναι ότι το β’ μέρος του είναι παραλλαγές πάνω στη μελωδία από ένα παραδοσιακό ελληνικό τραγούδι «Ο Λύγκος ο λεβέντης, ο αρχιληστής» το οποίο ο Καλομοίρης αγαπούσε και άκουγε ήδη από τα παιδικά του χρόνια.

Το 1935 που γράφει το Κοντσέρτο, σε ώριμη πια ηλικία, αυτή η μελωδία που είχε καταγεγραμμένη στη μνήμη του δίνει το έναυσμα για μια σειρά πολύ εντυπωσιακών παραλλαγών. Ασφαλώς συναντά κανείς και άλλα στοιχεία της Εθνικής Μουσικής Σχολής: την πολύ έντονη χρήση του τριημιτονίου, ενός διαστήματος το οποίο έχει πολύ μεγάλη σχέση με την παράδοση, το χρώμα της μουσικής.

Βεβαίως, οι επιρροές του Καλομοίρη δεν σταματούν εκεί. Ήταν πολύ εμπνευσμένος από τη μουσική του Βάγκνερ, κατά δήλωσή του, οπότε η ενορχήστρωση είναι αρκετά βαριά, έχει μια πολύ μεγάλη ορχήστρα, το οποίο συνιστά και μία μεγάλη δυσκολία που καλείται να δαμάσει ο εκάστοτε σολίστ.

Το σχόλιο του μαέστρου

Το Κοντσέρτο για πιάνο του Καλομοίρη είναι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον έργο. Απαιτητικό για τον πιανίστα, με πυκνή ενορχηστρωτικά γραφή για την ορχήστρα. Πέρα από τα ελληνικά στοιχεία, συναντάμε και όλη τη γνώση της δυτικής μουσικής γραφής, την οποία κατείχε ο Καλομοίρης.

Η σύμπραξη με μια τόσο ποιοτική και έμπειρη ορχήστρα καθώς και με έναν εξαιρετικό σολίστα (Τίτος Γουβέλης), έκανε τη δουλειά μου πιο εύκολη και ευχάριστη. Οι Χοροί του Σκαλκώτα είναι αναμφισβήτητα ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα ελληνικά έργα παγκοσμίως. Ο αριστουργηματικός χειρισμός των ηχοχρωμάτων από τον συνθέτη, η ισορροπία όσον αφορά τις δυναμικές μεταξύ των οργάνων, δημιούργησαν 36 "μουσικά διαμάντια".

Το πρόγραμμα με μια ματιά

ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΛΟΜΟΙΡΗΣ (1883–1962)

Συμφωνικό κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα

ΝΙΚΟΣ ΣΚΑΛΚΩΤΑΣ (1904–1949)

Πέντε Ελληνικοί Χοροί από τους 36 Ελληνικούς Χορούς, σειρά ΙΙ

ΣΟΛΙΣΤ

Τίτος Γουβέλης, πιάνο

ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ

Αναστάσιος Συμεωνίδης

Για να παρακολουθήσετε online τη συναυλία, το Σάββατο 12.06 στις 20:30, επισκεφθείτε τη Σελίδα της ΚΟΑ στο Facebook ή στο YouTube κανάλι της.