«Μπουένος Άιρες, Νέα Υόρκη, Βοµβάη, Τόκιο και Μπαρµπαριά»

Μια πρωτότυπη ταξιδιάρικη συναυλία, µε πρωταγωνιστή το κανονάκι και τον αριστοτέχνη σολίστ του οργάνου, Πάνο Δηµητρακόπουλο.

Επτά προσωπικότητες του ελληνικού τραγουδιού (Παντελής Θαλασσινός, Νίκος Ξυδάκης, Ευανθία Ρεμπούτσικα, Καλλιόπη Βέττα, Ζαχαρίας Καρούνης, Αρετή Κετιµέ, Κατερίνα Παπαδοπούλου) αναδεικνύουν την μαγεία και την αρμονία που προσφέρει το κανονάκι, σε µία μουσική διαδρομή που διατρέχει όλες τις εκφάνσεις του ελληνικού τραγουδιού. «Στο Σου-Μιτζού», «Στη Σέριφο ήσουν πουλί», «Τα σμυρναίικα τραγούδια», «Γεια και χαρά σου Βενετιά», «Σεβάχ ο θαλασσινός», «Σφίγγα», «Νείλος», «Ένα τραγούδι απ΄ τ΄ Αλγέρι», «Αλεξάνδρεια», «Στο Λιβυκό» και όχι µόνο… Παρόν και το Κανονάκι του Διονύση Σαββόπουλου από την «Ρεζέρβα» του 1979. «Τούτος ο κανόνας µε το κανονάκι…»

Ο τίτλος της συναυλίας οφείλεται στον στίχο του Κώστα Βίρβου, ο οποίος όταν κάποτε ρωτήθηκε, ποιο άλλο έγχορδο όργανο του αρέσει εκτός από το µμπουζούκι είπε: «Δεν είμαι Μικρασιάτης ούτε Θρακιώτης αλλά µου αρέσει το κανονάκι».

Ο μονόχορδος Κανών µε τον κινητό καβαλάρη του Σάμιου μαθηματικού και φιλόσοφου Πυθαγόρα, εξελίχθηκε στο πολύχορδο όργανο τρίγωνον ή επιγόνειον της Ελληνικής Αρχαιότητας. Αργότερα, το συναντάµε µε την ονομασία ψαλτήριο σε μικρογραφίες και τοιχογραφίες των Ορθόδοξων ναών σε όλη την επικράτεια της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, πάντοτε στα χέρια του βασιλιά Δαυίδ.

Στην μεσαιωνική Δύση διαδόθηκε µε συγγενικές ονομασίες (psaltery, canon κ.α.) στις Αραβικές χώρες της Βόρειας Αφρικής, σε Μέση Ανατολή και Τουρκία µε το όνοµα qanoun/kanun και µέσω της θαλασσοκράτειρας Ισπανίας έφτασε στη Νότια Αμερική µε την ονομασία salterio.

Στην ελληνική μουσική παράδοση, το κανονάκι συνδέθηκε κυρίως µε τους Έλληνες Μικράς Ασίας και Θράκης. Στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι, τον ήχο του καθιέρωσαν, το συγκρότημα Δυνάµεις του Αιγαίου, ο Νίκος Ξυδάκης, ο Παντελής Θαλασσινός και η Ευανθία Ρεµπούτσικα.

Η συναυλία είναι αφιερωμένη στη μνήμη του κορυφαίου δεξιοτέχνη στο κανονάκι Νίκου Στεφανίδη, ο οποίος έπαιζε επίσης ούτι και πολίτικη λύρα. Γεννήθηκε το 1890 στο Ακσεχίρ (το Φιλομήλιον της Φρυγίας) κι έφυγε από τη ζωή στη Νέα Ιωνία, το 1983.

«Αυτό που θαύμαζα Ιδιαίτερα στον Νικόλαο Στεφανίδη ήταν το ήρεμο και γεμάτο καλοσύνη βλέμμα του, η απόλυτη σεμνότητά του (ποτέ δεν περιαυτολογούσε, ποτέ δεν έκανε επίδειξη γνώσεων), η δεξιοτεχνία του, το πόσο άριστα κατείχε την θεωρία των μακαμιών κι η ακαταπόνητη δραστηριότητά του, που μοιραζόταν ανάμεσα στη μουσική και την ωρολογοποιία. Τον γνώρισα στο περιβάλλον της Σχολής του Σίμωνα Καρά και ευτύχησα να τον επισκεφθώ και στο σπίτι του στη Νέα Ιωνία. Όταν τον θυμάμαι μού έρχεται πάντα στο νου το ρητό «η μουσική εξευγενίζει τα ήθη».

Σημείωμα του Μάρκου Φ. Δραγούμη το δίσκο LP Νίκος Στεφανίδης – κανονάκι, που κυκλοφόρησε το 1986, στη σειρά: Έλληνες δεξιοτέχνες, IBN: ΑΦ 63, Παραγωγή: Αφοί Φαληρέα.

AMOEBA TRIO

• Πάνος Δηµητρακόπουλος: κανονάκι
• Θωµάς Κωνσταντίνου: ούτι
• Δηµήτρης Τσάκας: σαξόφωνο

Kanun3

• Πάνος Δηµητρακόπουλος: κανονάκι
• Στέφανος Δορµπαράκης: κανονάκι
• Ιφιγένεια Ιωάννου: κανονάκι

Κalkantza Trio

• Αλέξανδρος Αρκαδόπουλος: κλαρίνο
• Πάνος Δηµητρακόπουλος: κανονάκι
• Κώστας Μερετάκης: κρουστά

Μαζί τους οι µουσικοί:

• Νίκος Μέρµηγκας: λάφτα, λαούτο, µπουζούκι
• Γιάννης Πλαγιαννάκος: κοντραµπάσο

ΔΕΥΤΕΡΑ 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2021 στις 21.00